NUWE WYSIGINGS IN SUID-AFRIKAANSE ARBEIDSREG

1. SEKSUELE TEISTERING IN DIE WERKSPLEK

Die omvang van wetgewing oor seksuele teistering het uitgebrei om sielkundige mishandeling en kuberafknouery in die werksplek in te sluit. Hierdie omvattende definisie noodsaak ‘n opdatering van besighede se beleide oor seksuele teistering om oortredings soos aanstootlike gedrag, vyandige terg en diskriminerende taalgebruik aan te spreek.

Die Kommissie vir Versoening, Bemiddeling en Arbitrasie (KVBA) het verder ‘n Gewysigde Goeie Praktykskode gepubliseer oor hoe om seksuele teistering in die werksplek te hanteer. Die goeie praktykskode sit die proses en prosedure duidelik uiteen, asook wat as seksuele teistering geklassifiseer kan word en wie hierdie dade in die werksplek kan pleeg.

2. POPI-WET/PAIA-WET

3. AANGEPASTE INKOMSTEPLAFON

Werknemers wat vanaf 1 April 2024 bo die inkomsteplafon verdien, wat die bedrag van R21 197.64 per maand is, word by sekere artikels van die Wet op Basiese Diensvoorwaardes (WBDV) uitgesluit. Dit sluit in gewone werksure, oortyd, saamgeperste werksweke, en meer. Werkgewers moet hierdie voorwaardes individueel onderhandel tydens kontrakonderhandelinge.

Die effek van die inkomsteplafon is dat die beperkings, beskerming of die reg op bykomende betaling wat deur sekere bepalings van die WBDV verleen word, nie van toepassing is op werknemers wat die nuwe drempel oorskry nie. Hierdie bepalings is:

• artikel 9 (werksure)
• artikel 10 (oortyd)
• artikel 11 (saamgeperste werksweek)
• artikel 12 (gemiddelde ure)
• artikel 14 (etensbreke)
• artikel 15 (daaglikse en weeklikse rusperiodes)
• artikel 16 (Sondagbetaling)
• artikel 17 (2) (nagwerk), and
• artikel 18 (3) (openbare vakansiedae waarop die werknemer nie normaalweg sou werk nie).

4. WYSIGINGS AAN DIE WERKLOOSHEIDSVERSEKERINGS-FONDS (WVF)

Die Wet op Werkloosheidsversekering is gewysig om WVF-voordele van 238 tot 365 dae te verhoog. Staatsamptenare word nou ingesluit en gedek onder die WVF in die geval van ‘n afdanking. Werkers sal ook ‘n verminderde kredietsiklus waarneem wat vereis word om in aanmerking te kom om WVF te eis. Die wysiging maak ook voorsiening vir die uitbreiding van die werkloosheidsversekeringsvoordele na leerders wat leerlingskapopleiding ondergaan en staatsamptenare. Die wysiging is aangebring om dienslewering deur die Werkloosheidsversekeringsfonds (WVF) te verbeter en verhoogde toegang en voordele vir honderde duisende afgelegde en afgedankte werkers te bied.

5. WET OP BILLIKE WERKSGELEENTHEDE

6. GEWYSIGDE KVBA-REËLS

• Voldoening aan databeskermingswetgewing, soos die Wet op die Beskerming van Persoonlike Inligting 4 van 2013 (“POPI”).
•  Wyses van bediening en indiening.
• Kondonasie.
• Uitstel.
• Betogingsreëls.

n Beduidende wysiging regdeur die Reëls is die verwydering van faks as ‘n aanvaarde vorm van indiening. Reël 2(3) en Reël 7(2) is gewysig om hierdie verandering te weerspieël.

Die KVBA se amptelike elektroniese verwysing aanlynportale is nou die voorkeurmetode vir kommunikasie.
Hierdie wysigings word in verskeie reëls weerspieël. Vir een, partye kan aansoek doen vir kondonasie kragtens Reël 9(2A) via die aanlyn portale. Partye kan ook nou ‘n dispuut vir versoening en arbitrasie via die aanlyn portale verwys, onderskeidelik onder Reëls 10(1) en 18(1).

Indien alle partye sewe dae voor ‘n verhoor tot ‘n uitstel ingestem het, was die KVBA voorheen onder ‘n verpligting om die verrigtinge uit te stel. Die woord “moet” in Reël 23(2) is nou verander na “mag” om te weerspieël dat “Die Kommissie ‘n arbitrasie kan uitstel sonder dat die partye verskyn”. Daarbenewens is Reël 23(5) by die Reëls gevoeg, wat bevestig dat “Daar geen reg op uitstel is nie.”

Dit dui daarop dat die verkryging van uitstel in die KVBA in die toekoms moeiliker gaan wees.

Reël 13(1A) bring die uitreik van betogingsreëls in ooreenstemming met die wet en maak daarvoor voorsiening dat betogingsreëls eers vasgestel moet word voordat ‘n sertifikaat van nie-resolusie uitgereik kan word, tensy ‘n getekende betogingsooreenkoms met die konsiliasie aan die KVBA verskaf word.

Bykomend, skryf Reël 31A nou die proses voor wat gevolg moet word om aansoek te doen om dringende betogingsreëls of die bepaling van dispute wat daarmee verband hou. Die gedeelte het betrekking op aansoeke om betogingsreëls ingevolge artikel 69(6B), geskille met betrekking tot betogingsooreenkomste en geskille rakende artikel 69(8) van die Wet op Arbeidsverhoudinge 66 van 1995 (WAV). Belangrik, tensy die partye anders op ooreengekom het, moet die KVBA die aansoek binne twee dae na ontvangs van die aansoek neerlê.

Voor die wysigings aan die Reëls, het die ou Reël 3(2) bepaal dat wanneer tydperke bereken word, die laaste dag uitgesluit moet word indien dit op ‘n Saterdag, Sondag, openbare vakansiedag of die tydperk tussen 16 Desember en 7 Januarie val. Dié deel van die reël wat na die tydperk tussen 16 Desember en 7 Januarie verwys het, is nou in die wysigings aan die Reëls verwyder.

Hierdie verwydering dui ook daarop dat die KVBA nou kan voortgaan om sake in die tydperk tussen 16 Desember en 7 Januarie vir prosesse te skeduleer.

Reël 30(1) verplig die Kommissaris nou om die rede vir nie-bywoning vas te stel. As daar ‘n goeie rede vir afwesigheid is, sal die Kommissaris eers dan herskeduleer. Die verwysing sal nie van die hand gewys word soos voorheen die geval was nie. Dit was die gevolg van ‘n verandering na afloop van ‘n Arbeidshof-uitspraak wat aanleiding gegee het tot verwyderings van die rol en nie ‘n afwysing van die eis nie.

Reël 31C skryf nou die proses voor wat gevolg moet word vir ‘n versoek om ‘n arbitrasie te laat herregistreer. ‘n Party kan nou ‘n versoek vir herregistrasie indien binne 14 dae nadat hy bewus geword het daarvan dat die aangeleentheid van die rol geskrap is. Die reël maak ook voorsiening vir die ander party om binne sewe dae vanaf ontvangs van die versoek om herregistrasie, dit teen te staan. Dit is nuttig aangesien daar baie onsekerheid oor die opposisie van die laaste tydperk was.