UI-19-sertifikaat: Wysiging van die rede vir diensbeëindiging

Dit is ‘n algemene gebeurtenis dat werkgewers die rede vir diensbeëindiging op ‘n werknemer se UI-19-sertifikaat wysig sodat hulle kan kwalifiseer om Werkloosheidsversekeringsfonds (WVF)-voordele te eis, maar is dit wettig?

Die UI-19-sertifikaat is ‘n deurslaggewende vereiste vir enige werklose persoon om hulle in staat te stel om voordele van die WVF te eis. Die rede vir diensbeëindiging op die sertifikaat help die fonds om ‘n werknemer se reg om voordele te eis, te identifiseer en te kategoriseer. Al hoe meer werkgewers word egter versoek (en voldoen daaraan) om die rede vir diensbeëindiging op voormalige werknemers se UI-19-sertifikate te wysig. Die redes vir hierdie versoeke is hoofsaaklik te wyte aan die werknemers wat geweier word om van die fonds te eis, aangesien die diensbeëindigingsrede op hul UI-19-sertifikate hulle diskwalifiseer om voordele te eis.

Diskwalifikasie

Werknemers word oor die algemeen gediskwalifiseer om voordele van die fonds te eis indien hulle bedank of afgetree het, afgedank is weens dros, of indien hulle ingevolge die Werkloosheidsversekeringswet 63 van 2001 (WVW) uitgesluit is om voordele te eis. Wanneer werknemers geweier word, wend hulle hulself tot werkgewers om die rede op die sertifikaat te wysig ten einde hulle in staat te stel om voordele te kan eis.

Gevallestudie – UI-19-sertifikaat wysigings

Die wysiging van die rede vir diensbeëindiging op die UI-19-sertifikaat is bespreek in die onlangse saak van Swanepoel v KPMG Services (Pty) Ltd (J494/19) [2021] ZALCJHB 457 waarvolgens die Applikant ‘n bevel aangevra het wat die Respondent verplig om die rede vir sy diensbeëindiging te wysig van ‘onwillikeurige bedanking’ na ‘aflegging’, sodat hy WVF-voordele kan eis.

Die hof het soos volg beslis:

[13] Daar is twee hindernisse wat die applikant in die gesig staar. Eerstens word die jurisdiksie van die Arbeidshof gereguleer deur Artikel 66 van die WVW wat bepaal dat: ‘Tensy hierdie Wet anders bepaal, het die Arbeidshof jurisdiksie ten opsigte van alle aangeleenthede ingevolge hierdie Wet, behalwe ten opsigte van ‘n misdryf in terme van hierdie Wet’.

Terwyl Artikel 64 van WVW bepaal dat:

‘(1) Geen persoon mag-

• bewustelik ‘n verklaring maak of ‘n verklaring laat maak wat wesenlik vals is of wat lei tot ‘n verkeerde betaling van voordele in ‘n aansoek om voordele ingevolge hierdie Wet;
• opsetlik enige vals inskrywing op ‘n bydraer se rekordkaart of enige ander boek, rekord of dokument maak wat verband hou met óf ‘n bydraer se diensgeskiedenis óf met ‘n bydraer se eis om voordele; of
• enige bepaling van hierdie Wet of van enige regulasie of kennisgewing wat ingevolge hierdie Wet uitgereik is, oortree, of weier of versuim om ten volle aan te voldoen nie.

(2) Enige persoon wat Subartikel (l)(a), (b) of (c) oortree, is skuldig aan ‘n misdryf.

[14] Gegewe my bevinding dat die applikant se dienskontrak op wedersydse basis ingevolge die skikkingsooreenkoms beëindig is, is die aantekening van ‘onwillikeurige bedanking’ in die UI-19-vorm uiteraard ‘n vals inskrywing ingevolge Artikel 64(1)( b) en ‘n kriminele oortreding ingevolge Artikel 64(2) van die WVW. Soos hierbo genoem, het hierdie Hof nie jurisdiksie om kriminele oortredings in terme van WVW te hanteer nie.

Boete en/of tronkstraf

Uit die hof se uitspraak blyk dit dat sulke vals inskrywings wat deur werkgewers gemaak word, nie net ‘n oortreding ingevolge die WVW uitmaak nie, maar dat dit ook ‘n kriminele oortreding sal uitmaak. Artikel 65 van die WVW bepaal dat “Enige persoon wat skuldig bevind word aan ‘n misdryf ingevolge hierdie Wet strafbaar is met ‘n boete of tronkstraf, of met beide ‘n boete en tronkstraf.”

Werkgewers moet dus versigtig wees vir die risiko’s wat betrokke is wanneer die rede vir diensbeëindiging gewysig word om ‘n werknemer te help om WVF-voordele te eis, aangesien enige sodanige optrede tot ernstige gevolge kan lei.

Kontak die LWO vir enige advies of bystand!

Nog nie ‘n LWO lid nie? Take a look at our lidmaatskap opsies..