Die Wet op Beroepsgesondheid en -veiligheid plaas ‘n uitdruklike verpligting op die werkgewer om ‘n veilige en gesonde werksomgewing te skep en te handhaaf. Dit is ongetwyfeld in die werkgewer se belang om konsekwent goeie higiëne in die werksplek toe te pas.

Statistieke wat verband hou met higiëne in die werksplek is soos volg:

• Die gemiddelde lessenaar huisves 400 keer meer bakterieë as ‘n toiletsitplek. Gereelde handewas en ontsmetting kan siekte verminder.

• Volgens Beroepsorg Suid-Afrika (OCSA) kos afwesigheid die Suid-Afrikaanse ekonomie jaarliks tussen R12-16 miljard.

Goeie higiëne in die werksplek dra by tot:

• Kontinuïteit van menslike hulpbronne – wanneer ‘n werknemer siekverlof neem het dit ongetwyfeld ‘n impak op ander werknemers se werkslading. Die werkgewer het nie noodwendig spaar kapasiteit om aan te wend in sulke gevalle nie en plaas dit druk op die werkgewer se besigheidsaktiwiteite.

• Besparing van kostes deurdat minder siekverlof geneem word – die werknemer is geregtig op betaalde siekverlof wanneer hy/sy onbevoeg is om te werk as gevolg van ‘n mediese toestand. Wanneer afwesigheid verminder word, is daar ‘n definitiewe besparing vir die werkgewer.

• Verhoogde produktiwiteit deur “presenteeism” teen te werk – die term “presenteeism” verwys na wanneer werknemers opdaag vir werk terwyl hulle siek is en dit lei tot produktiwiteitsverlies, die maak van foute, ensovoorts.

• Verbeterde moraal en werknemerswelstand.

• ‘n Positiewe beeld aan verskaffers, kliënte en beleggers.

Wees proaktief en handhaaf goeie higiëne in die werksplek:

• Implementeer ‘n higiënebeleid.

• Skep bewustheid onder werknemers van die voordele van goeie higiëne.

• Kweek goeie gewoontes aan (gereelde handewas) en maak dit makliker vir werknemers om goeie higiëne te beoefen deur handewasstasies en/of handreinigers te installeer.

• Verskaf ‘n skoon toilet wat goed toegerus is met seep, toiletpapier en handdoeke.

• Maak seker dat die werksplek gereeld skoongemaak word.

Opsie om ‘nee’ te sê – Verlof en tyd af

In terme van die Wet op Basiese Diensvoorwaardes is die werknemer geregtig op een dag se betaalde verlof vir elke 17 dae gewerk. Alhoewel die werknemer geregtig is daarop om verlof te neem, moet die werknemer steeds aansoek doen om verlof en kan die werkgewer dit afkeur op grond van operasionele vereistes, soos byvoorbeeld dat dit die besigste tyd van produksie is.

Wanneer die werknemer ‘n versoek rig vir tyd af om persoonlike aangeleenthede te hanteer, soos byvoorbeeld om die kliniek te besoek vir ‘n roetine ondersoek of om medikasie te bekom, kan die werkgewer weier. Hierdie besoeke kan in die werknemer se privaat tyd geskeduleer word, alternatiewelik moet die werknemer jaarlikse verlof neem. Neem kennis dat betaalde siekverlof slegs van toepassing is wanneer ‘n werknemer nie in staat is om te werk nie as gevolg van ‘n mediese toestand.

Opsie om ‘nee’ te sê – Lenings

Lenings moet liefs nie aan werknemers toegestaan word nie. Die werkgewer is nie ‘n finansiële instelling nie en wanneer lenings op ‘n gereelde basis aan werknemers toegestaan word, kan dit ‘n verwagting by werknemers skep, asook ‘n presedent vir toekomstige lenings.

Opsie om ‘nee’ te sê – Ex-gratia betalings

20 wenke waaraan werkgewers aandag moet skenk:

1. Maak seker jy het ‘n dienskontrak in plek met elke werknemer – die dienskontrak is die heel belangrikste dokument in die werksplek en vorm die basis van die verhouding tussen die werkgewer en werknemer. Hierdie is een van die top wenke om jou regte as werkgewer te beskerm. Maak egter seker dat jy nie net ‘n generiese dienskontrak aanvaar nie, maar eerder ‘n doelontwerpte een volgens jou besigheid kies.




2. Gebruik vastetermynkontrakte versigtig en in ooreenstemming met wetgewing – werkgewers moet duidelik verstaan dat dit onwettig is om permanente indiensname te probeer verdoesel in die vorm van ‘n vastetermynkontrak.




3. Maak voorsiening vir aftrekkings in die dienskontrak – geen aftrekkings, behalwe vir statutêre aftrekkings, kan sonder die werknemer se toestemming gemaak word nie.




4. Spreek tydsperiodes aan in die dienskontrak met betrekking tot korttyd, rusperiodes, saamgeperste werksweke, ens.




5. Implementeer ‘n formele aftree-ouderdom.




6. Maak seker dat elke werknemer ‘n posbeskrywing het met haalbare doelwitte. Werknemers moet weet wat van hulle verwag word en op watter standaard hulle werk moet wees. Deurlopende evaluering en opleiding is noodsaaklik om werksprestasie te beoordeel. Gee erkenning aan werknemers wat doelwitte bereik en presteer.




7. Betaal ten minste die nasionale minimum loon.




8. Hou ‘n afskrif van die Sektorale Vasstelling of Hoof Kollektiewe Ooreenkoms (indien van toepassing op jou besigheidsindustrie) in die werksplek en stel dit beskikbaar aan werknemers.




9. Vertoon die plakkate van wetgewende opsommings in die werksplek – Wet op Basiese Diensvoorwaardes, Wet op Billike Werksgeleenthede en Wet op Beroepsgesondheid en -veiligheid.




10. Gebruik die dissiplinêre kode om die gebruik van persoonlike beskermende toerusting af te dwing.




11. Verifieer of jy geag word as ‘n “aangewese werkgewer” ingevolge die Wet op Billike Werksgeleenthede en aan sekere vereistes moet voldoen.




12. Maak seker jou dissiplinêre kode is relevant en op datum – elke werksplek moet ‘n toepaslike dissiplinêre kode hê. Die dissiplinêre kode is belangrik om te verseker dat daar duidelike reëls in die werksplek is wat werknemers moet volg. Wanneer hierdie reëls oortree word, kan die werkgewer dissipline toepas in ooreenstemming met die toepaslike sanksies wat in die kode gelys word.




13. Elke besigheid is uniek – implementeer beleide wat regverdig is, om spesifieke kwessies in jou omgewing aan te spreek.




14. Hou gereelde konsultasies met werknemers – effektiewe kommunikasie skep ‘n omgewing wat ontvanklik is vir groei. Dit skep ‘n platform vir werknemers om hul gedagtes en idees, asook spesifieke behoeftes, te bespreek.




15. Reik waarskuwings uit wat in lyn is met die dissiplinêre kode.




16. Wees konsekwent met die toepas van dissipline om onregverdige diskriminasie in die werksplek te vermy.




17. Volg altyd die regte prosedure, veral wanneer die diensooreenkoms tot ‘n einde kom.




18. Implementeer ‘n bywoningsregister wat ook ure gewerk aanteken – die betaalstrokie moet ook hierdie inligting weerspieël.




19. Maak seker dat jy, as die werkgewer, geregistreer is by die Werkloosheidsversekeringsfonds (WVF) en dieVergoedingskommissaris.




20. Implementeer ‘n grieweprosedure – dit is noodsaaklik dat die werkgewer interne prosedures daarstel om werknemers die geleentheid te gee om enige ongelukkigheid of onbevredigende werksomstandighede onder die aandag van die werkgewer te bring.

Konflik

Wangedrag

Swak werksprestasie